Samkeppniseftirlitið áfrýjar dómi Héraðsdóms Reykjavíkur
Með dómi Héraðsdóms Reykjavíkur, sem kveðinn var upp 18. nóvember sl., var komist að þeirri niðurstöðu að nýlegar undanþágur frá samkeppnislögum, sem heimila kjötafurðastöðvum að sameinast og hafa tiltekið samráð sín á milli, stríði gegn stjórnskipunarlögum og hafi því ekki lagagildi.
Í tilefni af dóminum sendi Samkeppniseftirlitið kjötafurðastöðvum og samtökum þeirra bréf. Í þeim var vakin athygli á því að samkvæmt dómi héraðsdóms samræmdust undanþáguheimildir búvörulaga ekki stjórnskipunarlögum og öðluðust því ekki lagagildi. Vegna þessa gildi samkeppnislög fullum fetum um samstarf og samruna kjötafurðastöðva. Hafi kjötafurðastöðvar því ekki notið neinnar undanþágu frá ákvæðum samkeppnislaga.
Gaf Samkeppniseftirlitið kjötafurðastöðvum kost á að koma á framfæri sjónarmiðum sem nýtast kunna við athugun á því hvernig bregðast skuli við dómi héraðsdóms. Jafnframt hefur eftirlitið gefið öðrum áhugasömum kost á að koma sjónarmiðum á framfæri og átt fundi og samtöl vegna málsins, sbr. tilkynning eftirlitsins frá 19. nóvember sl.
Samkvæmt lögum um meðferð einkamála er Samkeppniseftirlitinu heimilt að óska eftir leyfi til að áfrýja dómi héraðsdóms beint til Hæstaréttar. Er heimilt að veita slík leyfi ef niðurstaða máls getur haft fordæmisgildi, haft almenna þýðingu fyrir beitingu réttarreglna eða haft verulega samfélagslega þýðingu að öðru leyti.
Að virtum framkomnum sjónarmiðum er það niðurstaða Samkeppniseftirlitsins að óska eftir leyfi til að áfrýja dómi Héraðsdóms Reykjavíkur frá 18. nóvember sl. beint til Hæstaréttar. Að mati Samkeppniseftirlitsins hefur niðurstaða málsins augljóst fordæmisgildi um heimild til þess til að beita samkeppnislögum vegna samruna kjötafurðastöðva og annarrar háttsemi slíkra félaga sem kann að fara gegn ákvæðum samkeppnislaga. Þá hefur niðurstaða málsins að mati eftirlitsins almenna þýðingu um stjórnskipulegt gildi laga nr. 30/2024 um breytingu á búvörulögum og þann áskilnað sem felst í 44. gr. stjórnarskrárinnar um að ekkert lagafrumvarp megi samþykkja fyrr en það hafi verið rætt við þrjár umræður á Alþingi. Jafnframt hefur niðurstaða málsins verulega samfélagslega þýðingu þegar litið er til þeirra áhrifa sem undanþáguheimildir búvörulaga hafa á starfsskilyrði bænda og samkeppni á kjötmarkaði.
Samkeppniseftirlitið hefur einnig í dag ritað kjötafurðastöðvum og samtökum þeirra bréf. Er þar greint frá ákvörðun eftirlitsins um að áfrýja dómi héraðsdóms. Jafnframt er þeim tilmælum beint til viðkomandi aðila að grípa ekki til neins konar aðgerða sem farið geta gegn samkeppnislögum á meðan mál þetta er fyrir dómstólum.