Pistillinn birtist fyrst í Viðskiptablaðinu 21. febrúar 2024

Nýlega birti Samkeppniseftirlitið mat sitt á reiknuðum ábata af íhlutunum þess á liðnum árum. Niðurstöður matsins eru á þá leið að reiknaður ábati hafi numið um 10-17 ma. kr. að meðaltali á ársgrundvelli árin 2013-2022, sem samsvarar um 18-30 földum framlögum til eftirlitsins á tímabilinu eða 0,3-0,5% af vergri landsframleiðslu (hér eftir VLF).

Athyglisvert er í þessu ljósi að sjá að þrátt fyrir yfirstandandi þrengingar halda stjórnvöld flestra landa í kringum okkur áfram að standa vörð um frjálsa samkeppni. Þótt stjórnvöld hafi þurft að styðja við atvinnurekstur með ríkisaðstoð af ýmsu tagi, leggja þau áfram áherslu á að tryggja virka samkeppni, því reynslan sýnir okkur að virk samkeppni flýtir efnahagsbata og verndar um leið hagsmuni almennings.

Í grein Ernu Bjarnadóttur, hagfræðings og verkefnastjóra hjá Mjólkursamsölunni, á vef Fréttablaðsins 19. mars sl. sem rituð er í tilefni af grein sem birtist eftir undirritaðan í Fréttablaðinu 17. mars sl., gagnrýnir hún helst tvö atriði. 

Í nýlegri skýrslu Landbúnaðarháskóla Íslands (Lbhí), sem unninn var fyrir atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið, er fjallað um fæðuöryggi á Íslandi. 

Mikil óvissa ríkir nú um framvindu efnahagsmála um heim allan. Líkt og í kjölfar hrunsins 2008 er óvissa um hvaða atvinnuvegir muni styrkja stoðir íslensks efnahagslífs til framtíðar. 

Þessa mánuðina eru allflest lönd í heiminum að ganga í gegnum kreppu. Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn spáir því að verg landsframleiðsla dragist saman um
6,6% í Evrópu og 7,2% á Íslandi á árinu 2020 og aukist um 4,5% í Evrópu og 6% á
Íslandi á árinu 2021.

Á sl. misserum hafa komið fram auknar kröfur frá stjórnmála- og atvinnulífi, hérlendis og erlendis, um að samkeppnisyfirvöld þurfi að skilja betur virkni stafrænna markaða og bregðast tímanlega við finnist þar samkeppnisvandamál. Hér á landi birtist umræðan m.a. í kröfum um breytta nálgun við framkvæmd samkeppnislaga til að gera íslenskum fyrirtækjum kleift að bregðast við aukinni erlendri samkeppni.

Í september árið 2015 voru heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna (un.is/heimsmarkmidin) samþykkt af fulltrúum allra aðildarríkjanna en þau taka til 17 markmiða sem miða öll að sjálfbærri þróun. Íslensk stjórnvöld vinna nú að innleiðingu markmiðanna en eitt af fimm meginþemum þeirra er hagsæld.